1. Nguyên nhân trẻ chậm nói
Các nghiên cứu mới đây cho thấy, ít được trò chuyện cùng cha mẹ và xem tivi quá nhiều là hai nguyên nhân hàng đầu về mặt tâm lý dẫn tới việc chậm nói ở trẻ nhỏ.
Cũng theo các chuyên gia, có rất nhiều cách dạy con chậm nói từ nhiều góc độ như tâm lý, giáo dục… mà các bậc cha mẹ có thể dễ dàng áp dụng. Thực tế cho thấy, nhiều trẻ chỉ sau 3-6 tháng điều trị đã có kết quả rất khả quan.
Dù không ảnh hưởng đến sự phát triển về mặt trí tuệ và thể chất nhưng trẻ chậm nói làm giảm khả năng giao tiếp và đặc biệt là ảnh hưởng tâm lý của trẻ, khiến trẻ thu mình, tránh né, không cởi mở với mọi người xung quanh… Do đó, trẻ chậm nói cần được phát hiện và điều trị bệnh trước 3 tuổi để trẻ có thể nói chuyện, giao tiếp tốt.
2. Phương pháp dạy trẻ chậm nói ngay tại nhà
Hơn hết, khi áp dụng những cách dạy trẻ tập nói, cha mẹ nên từ từ và song hành cùng con. Quá hối thúc, nóng vộ tình trạng chậm nói ở trẻ sẽ càng trở nặng, gây ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ.
Hạn chế cho trẻ xem tivi và chơi điện thoại
Điều đáng lo ngại là ngày nay, rất nhiều các bậc cha mẹ lạm dụng ti-vi, điện thoại và các thiết bị điện tử khác để giữ trẻ ngồi yên một chỗ. Có mẹ vừa cho trẻ xem ti-vi, coi điện thoại, vừa đút trẻ ăn mà hầu như không trò chuyện gì với trẻ cả.
Để trẻ xem ti-vi, điện thoại quá nhiều không phải là cách dạy trẻ chậm nói được các chuyên gia khuyến khích. Bởi ti-vi chỉ tác động một chiều mà không hề có sự tương tác, kích thích trẻ nói.
Trong khi đó, các chuyên gia nhận định, trẻ từ giai đoạn 12 tháng tuổi rất cần sự tương tác để học nói và phát triển tư duy ngôn ngữ. Do đó, để dạy trẻ tập nói ở giai đoạn này, các mẹ cần hạn chế cho trẻ xem ti-vi, chơi điện thoại, cố gắng dành nhiều thời gian để chơi và tương tác với trẻ càng nhiều càng tốt.
Dành nhiều thời gian chơi, trò chuyện cùng con
Trên thực tế, các mẹ sẽ có rất nhiều cơ hội để tương tác và luyện nói cho trẻ chậm nói. Chẳng hạn, khi cho bé ăn, mẹ có thể trò chuyện với trẻ: “Con xòe tay, mẹ cho con một miếng cà rốt nha”, “Con há miệng giỏi nè”, “Con ăn cháo giỏi lắm cơ”…
Vui chơi, trò chuyện thường xuyên với trẻ là cách dạy con chậm nói đơn giản và hiệu quả nhất. Cha mẹ hãy cùng con tập hát, chơi cùng trẻ, đọc truyện, kể chuyện cho trẻ nghe… Mỗi khi được lắng nghe mẹ nói, trẻ sẽ ghi nhớ, bắt chước và có thể lặp lại chúng. Từ đó, con trẻ dần hiểu được các từ và hoàn thành lời nói.
Không nên dạy trẻ chậm nói bằng nhiều ngôn ngữ
Xu hướng hiện nay của nhiều mẹ là cho trẻ tiếp xúc với nhiều loại ngôn ngữ càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, các mẹ cần lưu ý, đây không phải là bài tập cho trẻ chậm nói.
Khi mẹ nói với trẻ bằng hai thứ tiếng khác nhau, đã vô tình gây nhiều áp lực cho trẻ khi vừa phải hiểu, lại vừa học phát âm hai ngôn ngữ cùng lúc mà trẻ chưa thể nào tiếp thu ngay được. Trong nhiều trường hợp, mẹ càng lạm dụng cách dạy này, trẻ lại càng chậm nói hơn, thậm chí có thể ảnh hưởng đến tâm lý và để lại nhiều hậu quả đến sự phát triển toàn diện của trẻ về sau.
Sử dụng hình ảnh trực quan sinh động
Các chuyên gia lý giải, khi các mẹ dạy trẻ chậm nói đơn thuần, có thể tác động được cả 5 giác quan để trẻ vừa nghe, nhìn thấy, làm theo và tiếp xúc trực tiếp thì việc học nói của trẻ sẽ diễn ra nhanh hơn, hiệu quả hơn nhiều.
Một trong những bài tập cho trẻ chậm nói nhanh chóng phát triển khả năng ngôn ngữ là các mẹ hãy sử dụng thật nhiều các hình ảnh trực quan sinh động, có biểu tượng kèm theo. Mỗi khi trẻ nhìn thấy vật gì hoặc làm hành động gì, các mẹ hãy miêu tả hành động đó bằng một vài từ để trẻ hiểu và học cách nói, phát âm từ từ.