Virus hợp bào hô hấp (RSV) là một loại vi khuẩn gây nhiễm trùng phổi và đường hô hấp – nguyên nhân hàng đầu gây mắc các bệnh về đường hô hấp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Có tới 90% trẻ em nhiễm loại virus này trong 2 năm đầu đời.
Virus hợp bào hô hấp là gì?
Virus hợp bào hô hấp RSV (respiratory syncytial virus) là một trong những nguyên nhân gây bệnh đường hô hấp (như viêm tiểu phế quản) thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ với khả năng lây lan rất mạnh. Hầu hết trẻ em đều có khả năng nhiễm loại virus này ở độ tuổi từ 2-3 tuổi trong mùa dịch RSV là từ tháng 11 đến tháng 4, khi virus hoạt động mạnh nhất. Trong đa số các trường hợp, trẻ sẽ chỉ bị nhiễm trùng nhẹ và không cần thiết phải can thiệp y tế.
RSV có thể lây lan qua đường tiếp xúc trực tiếp từ:
-
Dịch tiết mũi, họng của người bệnh
-
Những mô hở, bề mặt hở, quần áo và đồ chơi của người bệnh
-
Tay của người bệnh chưa được rửa sạch
RSV có thể tồn tại trên bề mặt của các đồ vật cứng tới hơn 6 tiếng. Nó cũng có thể sống trên quần áo và trên bàn tay cho tới 1 giờ. Một người sau khi bị nhiễm virus có thể mất từ 2-8 ngày mới biểu hiện triệu chứng.
Các triệu chứng của nhiễm RSV
-
Ho
-
Sổ mũi
-
Sốt
-
Thở khò khè
Do các triệu chứng trên khá phổ biến nên nhiễm RSV rất dễ bị nhầm lẫn với nhiễm cúm hay các loại virus khác. Trong hầu hết trường hợp, bạn có thể chăm sóc trẻ bị nhiễm RSV tại nhà miễn là trẻ vẫn có thể hô hấp bình thường, da trẻ không bị xanh tái và trẻ vẫn uống nước và đi tiểu bình thường. Bệnh thường kéo dài trong khoảng vài ngày. Đối với người trưởng thành khỏe mạnh, nhiễm RSV không phải là căn bệnh nghiêm trọng. Tuy nhiên cần hết sức lưu ý để tránh lây nhiễm virus cho trẻ em.
Khi nào nhiễm RSV là nguy hiểm
Một số trẻ nhỏ có thể bị nhiễm RSV dạng nặng như v iêm phổi hay viêm tiểu phế quản. Trong trường hợp này, trẻ cần được đi khám hoặc đi cấp cứu ngay lập tức.
Con bạn sẽ có nguy cơ cao nhiễm RSV nếu:
-
Trẻ sinh thiếu tháng (trước tuần 33 thai kỳ) và bị nhiễm virus khi dưới 6 tháng tuổi.
-
Trẻ dưới 2 tuổi đang mắc một số căn bệnh về phổi, bệnh tim bẩm sinh, hội chứng Down hay gặp một số vấn đề về miễn dịch.
Phòng tránh nhiễm RSV
Không cho trẻ tiếp xúc với khói thuốc lá. Khói thuốc sẽ làm tăng nguy cơ bị mắc các bệnh nhiễm trùng.
Bạn có thể giúp phòng tránh sự lây lan của virus RSV bằng các biện pháp sau:
-
Rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hay sử dụng dung dịch tiệt khuẩn có chứa cồn trước và sau khi tiếp xúc với trẻ.
-
Che miệng khi ho, hắt hơi bằng khăn giấy và vứt vào thùng giác kín sau khi sử dụng.
-
Tránh hôn hay tiếp xúc gần với trẻ khi bạn không được khỏe.
-
Không tiếp xúc với trẻ sinh non đang được chăm sóc trong bệnh viện nếu bạn bị ho, hắt hơi, sổ mũi hay sốt.
-
Hạn chế cho trẻ lại gần các đám đông và những người đang có những triệu chứng kể trên, đặc biệt trong mùa dịch RSV.
-
Làm sạch các bề mặt mà mọi thành viên thường tiếp xúc trong nhà, tiến hành thường xuyên hơn trong mùa dịch.
Những trẻ em có nguy cơ cao nhiễm RSV cần được sử dụng thuốc trong mùa dịch
Một người bình thường có khả năng bị nhiễm RSV nhiều lần trong đời. Hiện chưa có vaccin phòng bệnh cho cộng đồng. Tuy nhiên một loại thuốc có thể giúp phòng trường hợp nhiễm RSV trở nên nghiêm trọng hơn và có thể được sử dụng cho đối tượng trẻ nhỏ có nguy cơ cao bị nhiễm RSV (nếu được chỉ định của bác sỹ) đó là palivizumab (biệt dược là Synagis). Trường hợp này gọi là dự phòng RSV. Thuốc được sử dụng dưới dạng tiêm bắp, thuốc này không ảnh hưởng gì đến các loại vaccine khác mà trẻ sử dụng. Cơ chế hoạt động của thuốc là làm tăng lượng kháng thể chống lại virus RSV, làm giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh. Một liều palivizumab có tác dụng kéo dài khoảng 30 ngày. Như vậy, mỗi tháng trẻ sẽ cần tiêm một mũi thuốc cho tới hết mùa dịch. Nếu bạn bỏ qua mũi tiêm tiếp theo, trẻ sẽ không được bảo vệ khỏi virus và có thể bị nhiễm bệnh.
Các tác dụng phụ tương đối hiếm gặp
Tác dụng phụ phổ biến nhất của palivizumab đó là sốt, phát ban, tấy đỏ tại vị trí tiêm. Các phản ứng dị ứng nặng hiếm khi xảy ra. Hãy hỏi bác sỹ để biết được các thông tin khác về thuốc.
Điều trị khi trẻ bị nhiễm RSV
Khi trẻ đã bị nhiễm bệnh do virus RSV, biện pháp điều trị chủ yếu là giảm nhẹ các triệu chứng. Lưu ý không sử dụng kháng sinh vì kháng sinh không hề có tác dụng gì đối với virus.