1. Nguyên nhân trẻ chậm biết đi
Chậm phát triển về vận động: Theo quy trình phát triển tự nhiên ở trẻ nhỏ, khi bước sang tháng thứ 3 trẻ đã biết lẫy, 7 tháng biết bò và 9 tháng lò dò biết đi. Tuy nhiên, một số trẻ lại không trải qua những bước này do khả năng vận động chậm. Nguyên nhân có thể do trẻ bị viêm xoang, đau tai hoặc mắc các bệnh bẩm sinh như dị tật di chứng não, vàng da, sang chấn, viêm màng não, suy dinh dưỡng, sinh non, nhẹ ký…
Trẻ thừa cân: Theo các nghiên cứu khoa học, trẻ thừa cân sẽ biết đi chậm hơn so với những trẻ bình thường khác từ 1 tuần tới vài tháng. Nguyên nhân do cơ chân trẻ yếu, không đủ khỏe đề có thể dễ dàng di chuyển cơ thể và tập đi.
Trẻ không đủ điều kiện để tập đi:như xương đùi, cơ bắp không cứng cáp, hệ thần kinh, não bộ phát triển không bình thường.
Trẻ bị dị tật xương chân, khớp, xương hông. Nếu trẻ qua 18 tháng mà vẫn chưa biết đi, mẹ cần nghĩ ngay đến nguyên nhân này. Vì bị dị tật nên khả năng di chuyển của trẻ kém hơn bình thường, trẻ không thể giữ thăng bằng và tập đi được.
Tổn thương ở não: Não là cơ quan trung ương điều khiển mọi hoạt động của cơ thể, nếu bị tổn thương thì sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới việc vận động của trẻ, dẫn tới chứng chậm đi.
Do trẻ nhút nhát: sợ bị té, ngã.
Thiếu vitamin D: cũng là một trong những nguyên nhân khiến trẻ chậm biết đi.
2. Làm gì để bé nhanh biết đi hơn?
Đối với chị em phụ nữ: cần có cân nặng chuẩn khi dự định có thai và có thai. Thực hiện tôt chế độ dinh dưỡng cho phụ nữ mang thai và cho con bú đề ngừa suy dinh dưỡng bào thai.
Chăm sóc sức khỏe tốt giúp giảm thiểu bệnh tật. Bé cần được phơi nắng sớm mỗi ngày từ 10 -20 – 30 phút hay thể dục từ 30 – 60 phút tùy theo tuổi, và sức khỏe của bé. Ánh nắng sớm giúp cơ thể tổng hợp vitamin D để cơ thể hấp thu canxi tối đa và giúp cho hệ xương của bé cứng cáp.
Thực hiện tốt chế độ dinh dưỡng hợp lý theo tuổi. Mỗi ngày, bé cần được ăn đủ nhu cầu, uống đủ sữa tùy theo tuổi, giúp bé cứng cáp, nhanh biết đi.
Theo dõi sức khỏe thường xuyên mỗi tháng cho trẻ dưới 2 tuổi và mỗi 3 tháng cho trẻ trên 2 tuổi. Sử dụng và thực hiện chấm biểu đồ tăng trưởng cân nặng và chiều cao cho trẻ nhỏ mỗi tháng.
Bạn nên cho bé tập đi khi bé được 11 – 12 tháng.Không nên cho bé tập đi sớm vì xương của bé còn mềm nên chân dễ bị cong. Đối với bé nhút nhát, bạn khuyến khích bé tập đi bằng cách trưng bày đồ chơi bé thích phía trước mặt cách xa bé vài mét.
3. Trẻ chậm biết đi có ảnh hưởng gì không?
Trong một nghiên cứu mới đây, các nhà khoa học Thụy Sĩ khẳng định việc trẻ chậm biết đi không hề ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ hay thói quen của bé sau này.
Nhiều bậc cha mẹ có con chậm biết đi lo lắng vì cho rằng đứa con của họ có thể chậm phát triển trí tuệ hơn các bạn cùng lứa. Tuy nhiên kết quả nghiên cứu mới đây của nhóm nhà khoa học đứng đầu là tiến sỹ, bác sỹ Oskar Jenni thuộc Bệnh viện Nhi Zurich và một nhóm khác do Valentin Rousson thuộc Đại học tổng hợp Lausanne, cho thấy những lo lắng trên hoàn toàn không có cơ sở.
Trong khuôn khổ chương trình nghiên cứu về sự phát triển của trẻ em do Quỹ nghiên cứu khoa học quốc gia Thụy Sĩ (FNS) tài trợ, hai nhóm nhà khoa học nói trên đã theo dõi sự phát triển của 700 trẻ em sinh từ năm 1978 đến năm 1993.
Các nhà khoa học đặc biệt tập trung nghiên cứu quá trình phát triển của 222 đứa trẻ (gồm 103 bé gái và 119 bé trai) từ lúc mới ra đời. Trong hai năm đầu tiên, các bé đã được các nhà khoa học kiểm tra ít nhất bảy lần. Khi đến tuổi đi học, khoảng 2-3 năm/lần, các em lại được kiểm tra về khả năng vận động và phát triển trí tuệ.
Kết quả nghiên cứu cho thấy các bé biết ngồi trong khoảng từ 4-13 tháng tuổi, trung bình là khoảng 6,5 tháng tuổi. Bước đi đầu tiên của bé diễn ra trong giai đoạn từ 8,5 đến 20 tháng tuổi, và nhiều trẻ biết đi khi được khoảng 12 tháng tuổi.
Các nhà khoa học khẳng định không hề có mối liên hệ nào giữa giai đoạn trẻ bắt đầu chập chững tập đi với các kết quả kiểm tra về vận động và trí tuệ thu được khi trẻ ở độ tuổi từ 7 đến 18 tuổi.
Nói cách khác, đứa trẻ chậm biết đi hơn các bạn khác cũng thông minh và khéo léo như các bạn cùng độ tuổi mà biết đi từ rất sớm.
Tiến sỹ-bác sỹ Oskar Jenni khuyên: “Các bậc cha mẹ không nên lo lắng nếu con họ bắt đầu chập chững biết đi trong giai đoạn từ 16 đến 18 tháng tuổi. Tuy nhiên, nếu sau 20 tháng tuổi mà trẻ vẫn chưa tự đi một mình được, khi đó hãy hỏi ý kiến bác sỹ”.
4. Cách khắc phục khi bé chậm biết đi
Bước đi đầu tiên
Phần lớn các bé có bước đi đầu tiên xung quanh ngày sinh nhật một tuổi của mình, thường là 9-18 tháng tuổi. Bạn đừng quá lo nếu bé có trục trặc trong quá trình biết đi. Một số bé không biết bò mà nhảy luôn qua giai đoạn đứng thẳng rồi biết đi. Điều quan trọng ở giai đoạn này là bé vẫn biết phối hợp chân, tay linh hoạt.Nếu bé có dấu hiệu sau thì chứng tỏ, bé sắp biết đi:
- Lăn xung quanh.
- Dùng tay leo cầu thang.
Ngoài ra, bạn cần xem xét sự tiến bộ của bé. Những kỹ năng nào bé làm được nhiều hơn tháng trước? Nếu đến một tuổi, các kỹ năng vận động ở bé còn nghèo nàn, bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ.
Khuyến khích bé tập đi
Từ khi sinh ra
Các yêu cầu quan trọng để học đi là: cơ lưng phải khỏe, bé biết nâng đầu khi được đặt nằm sấp. Vì vậy, hãy cho bé nhiều cơ hội được nằm úp bụng xuống sàn khi bé thức. Đặt đồ chơi thú vị để bé phải chuyển động với tới chúng.
Khi bé biết ngồi
Giúp bé cân bằng và chuyển động bằng cách lăn một quả bóng qua – lại với bé. Hoặc giơ một món đồ chơi ở trước mặt bé rồi di chuyển nó sang hai bên, để khuyến khích bé xoay người với lấy. Khi nhoài về phía trước hoặc biết bò, bé sẽ khỏe mạnh cơ cổ, lưng, chân và cánh tay;điềuđócũng như giúp săn chắc phần hông của mình – cho phép bé học đứng.
Khi bé biết đứng
Hãy cho bé đi bộ ở phía trước của bạn trong khi bạn nắm tay bé. Nếu bé đi tốt hơn, bạn chỉ cần nắm một tay con. Hoặc bạn đứng ngay cạnh bé và cổ vũ nếu bé tự đứng được.
Khi bé đứng tốt hơn
Nếu đứng tốt hơn, bé có thể tự vịn tay lên đồ đạc trong nhà như một chiếc ghế hay một chiếc bàn thấp. Vì thế, cha mẹ cần bố trí đồ đạc an toàn và chắc chắn. Khi đứng lên, bé chưa tự mình ngồi xuống đươc. Do đó, bạn nên đặt bàn tay mình đỡ mông và giúp bé từ từ ngồi xuống.
Bé mới biết đi có thể di chuyển nhanh và nhiều hơn bạn tưởng. Vì thế, cần luôn đảm bảo an toàn cho bé:
- Loại bỏ những chiếc bàn thấp có góc sắc để tránh chấn thương cho bé.
- Không để những đồ có thể lật đổ dễ ở cạnh bé.
- Buộc gọn những sợi dây có thể quàng vào người bé.
- Đặt cổng và hàng rào chặn ở cầu thang và những lối ra vào sát cầu thang.
Lưu ý khi con tập đi
Thống kê mỗi năm cho thấy, có hàng nghìn bé phải nhập viện do thương tích từ việc sử dụng xe tập đi, như lật đổ xuống cầu thang hoặc sờ vào lò nóng. Ngoài ra, thiết bị này còn khiến bé chậm biết đi nếu được dùng quá thường xuyên.
Cho bé đi giày
Khi ở trong nhà, tốt nhất là để cho bé đi bộ bằng chân trần. Chân của bé sẽ cảm nhận được các bề mặt trơn trượt như gỗ và sàn nhà tốt hơn. Nhưng khi ở bên ngoài, bé cần một đôi giày phù hợp. Khi chọn mua giày, dép cho con cần chú ý:
- Chọn mua giày vào buổi sáng có thể khiến giày bị chật. Bàn chân có xu hướng to hơn vào buổi chiều.
- Nên cho bé đứng khi kiểm tra giày. Bạn có thể dùng ngón tay cái so sánh độ rộng của mũi giày với bề ngang các mũi bàn chân của bé. Cho bé đi lại trong cửa hàng khoảng 5 phút rồi tiếp tục kiểm tra độ vừa vặn của giày. Nếu thấy chân bé bị kích thích, hãy chọn mua đôi khác.
- Nên kiểm tra giày cho bé hàng tháng vì bàn chân của bé phát triển khá nhanh trong giai đoạn này.